De Alphoorn
Wie heeft de alphoorn uitgevonden ?
U denkt vast iemand uit Zwitserland ?
Fout ! De gemoedelijke Zwitsers waren sneller als alle andere bergbewoners op deze wereld en hebben dit natuurinstrument als nationaal symbool naar zich toe getrokken. Prima marketing !!
Is de naam alphoorn vernoemd naar de Alpen?
Fout !, de naam komt van ALM cq ALP, dat zijn bergweiden, waar in de zomer koeien en geiten grazen. Deze vind je niet alleen in Zwitserland, maar in grote delen van Europa (Oostenrijk, Italie, Frankrijk en Duitsland), maar ook verder in de bergwereld ( Tibet, Australië, Chili, Nieuw-Zeeland.) In Nederland zijn geen bergweiden, maar wel alphoornisten in de vorm van JOSEPH AG. Een uitgeholde boomstam en de magie van natuurtoonmuziek brengt ons samen.
De alphoornboom
Alphoorn of Alpenhoorn
Het geeft geen blijk van historische kennis om een ALPHOORN een ALPENHOORN te noemen. In ieder geval, JOSEPH AG zijn alphoornisten en geen alpenhoornisten.
Ontspanning voor de mens en de veestapel ?
De klank van alphoorns gaat sub-cutaan, met andere woorden, onder de huid. Geen wonder, want de oorsprong van de alphoorn is niet alleen een communicatiemiddel, maar voor alles een werk- en lokinstrument. De koeien en geiten naar de almhut te brengen en hen rustig te maken was een belangrijke opgave.
Voor het blazen op deze eenvoudige uitgeholde boomstam is opperste concentratie noodzakelijk. Ademtechniek en het ontbreken van ventielen, zoals bij een trompet, maken het bespelen van de alphoorn bijzonder moeilijk.
JOSEPH AG, met vier blazers, allen met bijna vier meter uitgeholde boomstammen; sonore, unieke klanken, tegenpool, onthaaster, in onze snelle, digitale, technische wereld.
Hoe krijg je er geluid uit ?
De alphoorn is op grond van haar blaastechniek ingedeeld bij de koperinstumenten, hoewel het meestal (nu ook vervaardigd uit carbon) van hout gemaakt is.
Lippen op het mondstuk, blazen, trillingen veroorzaken, de spanning op de onderlip bepaalt de hoogte van de toon. Omdat ventielen ontbreken zijn 12-14 natuurtonen haalbaar.
Deze natuurtonen vormen niet een toonladder, maar vormen, onderling, bepaalde intervallen. Daarmee muziek te maken is de ultieme uitdaging om dit unieke, oude, instrument te bespelen.
Alleen is al een opgave, met zijn vieren een faktor 4 moeilijker: JOSEPH4 AG !!
De mobiele telefoon uit de bergen ?
Senner (koeherders) en sennerinnen, die boven in de bergen, vaak maandenlang, op zichzelf aangewezen waren (sommige Sennerinnen niet smiley), gebruikten de alphoorn voor communicatie tussen de afgelegen almen, als lokinstrument voor het vee of om na “werktijd” muziek te maken.
Het laatste kwam niet vaak voor, want de “Senner” moesten niet alleen van melk kaas maken, maar moesten ook 24 uur per dag voor het vee zorgen.
Wat kost een alphoorn ? (typisch Nederlandse vraag)
Een, goede kwaliteit alphoorn kost Euro 2600-3200, wel veel voor een uitgeholde boomstam.
Hoe lang is een alphorn ?
Alphoorns zijn verschillend gestemd; daardoor niet van gelijke lengte.
AS-Hoorn: 300 cm
G: 320 cm
GES/FIS: 340 cm
F: 360 cm
E: 390 cm
F- en GES- hoorns komen het meeste voor.
Joseph AG: F hoorns.
Verschillend gestemde alphoorns kunnen niet samen blazen; het gaat wel, maar het is niet om aan te horen.
De langste alphoorn ter wereld is 46 meter lang, gemaakt door Joseph Stocker uit Kriens bij Luzern, Zwitserland. Deze alphoornbouwer heeft ook de hoorns van Joseph AG gebouwd.
Literatuur:
Das Alphorn, Brigitte Bachmann-Geiser
Alphorn und Hirtenhorn, Franz Schüssele
